ใบขับขี่ตลอดชีพ-ปัญหาที่ยังหลงเหลือในประเทศไทย สามารถเพิกถอนไม่ให้ใช้ได้ไหม?
ใบขับขี่ตลอดชีพมีที่มาอย่างไร ?
การออกใบอนุญาตขับขี่ เดิมเคยอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกองทะเบียน กรมตำรวจ (สำนักงานตำรวจแห่งชาติในปัจจุบัน) การอนุญาตและการจัดเก็บข้อมูล ยังเป็นรูปแบบทะเบียนกระดาษ ทำให้การออกใบขับขี่จำเป็นต้องมีการออกใบขับขี่ตลอดชีพเพื่อเป็นการลดปริมาณงานการติดต่อราชการของประชาชน หลังจากนั้นในปี 2531 อำนาจหน้าที่การออกใบอนุญาตขับขี่ ถูกโอนย้ายมายังกรมการขนส่งทางบก[1] และเปลี่ยนระบบการออกใบอนุญาตขับขี่ดังเช่นปัจจุบัน
ประเทศไทยจะอยู่กับใบขับขี่ตลอดชีพไปอีกนานแค่ไหน ?
ในปี 2546 มีการยกเลิกใบขับขี่ตลอดชีพ โดยมีการแก้ไขพระราชบัญญัติรถยนต์ (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2546 เพื่อปรับปรุงอายุใบอนุญาตขับรถให้เหมาะสมยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามพระราชบัญญัติฉบับดังกล่าวไม่ได้กำหนดให้ยกเลิกใบขับขี่ตลอดชีพที่ได้ทำไปก่อนแล้ว และกำหนดไว้ในบทเฉพาะกาลเพียงว่าใบอนุญาตขับรถยนต์ที่ออกก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ยังใช้บังคับต่อไปจนกว่าจะสิ้นอายุใบอนุญาตหรือใบอนุญาตขับรถยนต์ จึงมีผลทำให้ใบขับขี่ตลอดชีพยังใช้ต่อไปได้ ซึ่งหากคาดการณ์ความเป็นไปได้ว่าใบขับขี่ตลอดชีพจะหมดไปเมื่อใด อาจตั้งสมมติฐานว่าผู้มีสิทธิได้สามารถขอรับใบขับขี่ตลอดชีพที่มีอายุน้อยที่สุดในปี 2546 คือ 20 ปี[2] เท่ากับว่าปัจจุบันกลุ่มคนเหล่านี้จะมีอายุประมาณ 36 ปี ดังนั้น ใบขับขี่ตลอดชีพจะยังอยู่กับเราไปอีกอย่างน้อย 35-40 ปี
กฎเกณฑ์สำคัญสำหรับผู้ถือใบขับขี่ตลอดชีพ
1. สถานะทางกฎหมาย ใบขับขี่ตลอดชีพทุกรูปแบบ (ทั้งแบบกระดาษเคลือบพลาสติก และแบบสมาร์ทการ์ด) ยังคงใช้งานได้ตามปกติ และมีสถานะเทียบเท่ากับใบขับขี่ประเภท 5 ปี
2. การทำใบใหม่ กรณีชำรุดหรือสูญหาย หากใบขับขี่ตลอดชีพชำรุดในสาระสำคัญ หรือสูญหาย เจ้าของสามารถติดต่อสำนักงานขนส่งทั่วประเทศเพื่อขอทำใบใหม่ได้ทันที โดยจะได้รับเป็นใบขับขี่ตลอดชีพเช่นเดิม ไม่ต้องสอบข้อเขียนหรือสอบขับรถใหม่ และไม่ต้องใช้ใบรับรองแพทย์ (ยกเว้นกรณีที่ข้อมูลในระบบไม่สมบูรณ์ อาจต้องมีการขอเอกสารเพิ่มเติม)
3. การเปลี่ยนเป็นบัตรสมาร์ทการ์ด ผู้ที่ถือใบขับขี่ตลอดชีพแบบเก่า (แบบกระดาษ) สามารถเปลี่ยนเป็นใบขับขี่แบบสมาร์ทการ์ดได้ตามความสมัครใจ ซึ่งมีข้อดีคือมีความทนทาน, มีข้อมูลสองภาษา, และมี QR Code สำหรับตรวจสอบข้อมูลเพื่อความสะดวกและปลอดภัยยิ่งขึ้น
4. ไม่มีการบังคับให้ทดสอบสมรรถภาพตามอายุ กรมการขนส่งทางบก ไม่มีนโยบาย เรียกผู้ถือใบขับขี่ตลอดชีพมาทดสอบสมรรถภาพร่างกายหรือทดสอบขับรถใหม่เมื่อมีอายุมากขึ้น การเพิกถอนใบขับขี่ด้วยเหตุผลด้านอายุเพียงอย่างเดียวไม่สามารถทำได้ เนื่องจากไม่มีกฎหมายรองรับ
