โตโยต้า จ่อซื้อ กิจการ Neta ลุยบุกตลาด รถอีวีในจีน

สำนักข่าวรถยนต์ของจีน รายงานว่า เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม มีรายงานว่า โตโยต้ากำลังพิจารณาเข้าซื้อกิจการของ Neta Auto ผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าสัญชาติจีนที่กำลังเผชิญปัญหาทางธุรกิจ แม้ยังไม่มีการยืนยันอย่างเป็นทางการ แต่หากดีลนี้เกิดขึ้นจริง อาจช่วยให้โตโยต้าสร้างความแข็งแกร่งในตลาดรถยนต์ไฟฟ้าของจีนได้ และยังช่วยเหลือทางการเงินให้กับ Neta ด้วย

Neta กำลังเผชิญวิกฤตหนัก
Neta ก่อตั้งในปี 2014 โดย Hozon Auto เริ่มมีปัญหาหนักตั้งแต่กลางปี 2024 ทั้งหยุดการผลิต ปลดพนักงานจำนวนมาก และขาดแคลนเงินทุน แผนระดมทุนรอบใหม่มูลค่ากว่า 600 ล้านดอลลาร์สหรัฐก็ล้มเหลว เพราะไม่สามารถกลับมาผลิตได้และหานักลงทุนเพิ่มไม่ได้

มูลค่าบริษัทร่วงกว่า 80%
ในปี 2023 Neta เคยมีมูลค่าสูงถึง 5.8 พันล้านดอลลาร์ แต่ภายในเวลาไม่ถึง 2 ปี มูลค่าลดลงเหลือเพียง 828 ล้านดอลลาร์ นักลงทุนรายใหญ่หลายรายเริ่มถอนตัว ความเชื่อมั่นในบริษัทและผู้บริหารลดลงอย่างชัดเจน

ปัญหาทางการเงินสะสม
Neta ขาดทุนสะสมกว่า 2.5 พันล้านดอลลาร์ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา และยังติดหนี้ซัพพลายเออร์อีกกว่า 800 ล้านดอลลาร์ บริษัทเสนอแปลงหนี้บางส่วนเป็นหุ้น แต่ก็ยังขาดเงินทุนใหม่ อาจถึงขั้นไม่สามารถจ่ายเงินเดือนพนักงานได้

ปัญหาต่างประเทศก็รุมเร้า
ในไทย Neta อาจต้องคืนเงินอุดหนุนจากภาครัฐ หากไม่สามารถผลิตรถในประเทศได้ตามเป้าภายในปี 2025 ทำให้มีความเสี่ยงที่จะถูกเรียกคืนสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ทั้งเงิน อัตราภาษี และดอกเบี้ย

ยังมีความหวังจากการลงทุนใหม่
Neta ยังพอมีจุดแข็งด้านเทคโนโลยี และเมื่อเร็ว ๆ นี้ก็ได้รับการสนับสนุนจากซัพพลายเออร์บางราย รวมถึงสถาบันการเงินจากไทยและฮ่องกง แต่สถานการณ์โดยรวมก็ยังน่าเป็นห่วง

โตโยต้าอาจได้โอกาสทอง
หากโตโยต้าตัดสินใจเข้าซื้อกิจการ ก็จะได้ทั้งเทคโนโลยี บุคลากร และฐานลูกค้าในจีนมาเสริมทัพ EV ได้ทันที อย่างไรก็ตาม โตโยต้าในจีนยังปฏิเสธข่าวนี้ โดยบอกว่า “ไม่เคยได้ยินมาก่อน”

ในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ Neta เปิดเผยว่า การระดมทุนรอบ E ที่มีมูลค่า 4,000–4,500 ล้านหยวน (ราว20,000–22,500 ล้านบาท) นั้นล้มเหลว มากไปกว่านั้น บริษัทยังเผชิญกับบทลงโทษในไทย จากเดิมที่มีเงินอุดหนุนสูงถึง 150,000 บาท ต่อคัน สำหรับรถยนต์ที่จำหน่ายในโครงการส่งเสริม EV และเพื่อรักษาเงินอุดหนุนเหล่านี้ไว้ Neta ต้องบรรลุเป้าการผลิตให้สำเร็จภายในปี 2025 หากไม่สามารถทำได้ Neta อาจถูกเรียกคืนเงินอุดหนุน พร้อมดอกเบี้ย และการลดหย่อนภาษี

สำหรับปี 2024 ยอดขายเนต้า ลดลง 64,500 คัน ส่วนในเดือน มกราคม 2025  ยอดขายลดลงเกือบ 98% เมื่อเทียบกับปีก่อน นอกจากนี้ บริษัทยังเผชิญกับคำวิจารณ์เกี่ยวกับเทคโนโลยีที่ล้าสมัย และคำกล่าวอ้างที่เกินจริง ขณะเดียวกัน ในโลกออนไลน์ยังปรากฎคลิป ผู้ก่อตั้ง Fang Yunzhou ก้มหัวขอโทษซัพพลายเออร์และตัวแทนจำหน่าย ซึ่งยิ่งตอกย้ำความร้ายแรงของวิกฤตครั้งนี้

สรุป
Neta เป็นหนึ่งในสตาร์ทอัพรถไฟฟ้าของจีนที่ครั้งหนึ่งเคยมาแรง แต่ตอนนี้กลับเข้าสู่วิกฤตครั้งใหญ่ การเข้ามาของโตโยต้าอาจเป็นทั้งทางรอดของ Neta และโอกาสในการเร่งขยายธุรกิจ EV ในตลาดจีนที่โตโยต้ายังตามหลังอยู่