“รัฐบาลท้องถิ่นจีน” หนุนส่งออก “รถมือสองศูนย์ไมล์”

วันที่ 24 มิถุนายน 2568 เวลา 06.04 น. สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า อุตสาหกรรมรถยนต์จีนถูกเปิดโปงว่าบิดเบือนตัวเลขยอดขายมาหลายปี ผ่านตลาดเทาในประเทศที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล โดยการจดทะเบียนรถใหม่ออกจากสายการผลิตทันที ก่อนจะส่งออกไปต่างประเทศในฐานะ “รถมือสอง”

รถที่เรียกว่า “รถมือสองระยะทางเป็นศูนย์” เหล่านี้ ไม่เคยถูกขับบนถนนจริง แต่ถูกส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศ เช่น รัสเซีย เอเชียกลาง และตะวันออกกลาง ทำให้ผู้ผลิตรถยนต์จีนสามารถแสดงยอดขายเติบโตและกำจัดรถยนต์ที่ขายยากในตลาดภายในประเทศได้ ตามการตรวจสอบของสำนักข่าว Reuters จากเอกสารของรัฐบาลและบทสัมภาษณ์กับตัวแทนจำหน่ายรถยนต์ 5 ราย

ตู้ เล่อ ผู้ก่อตั้งบริษัทที่ปรึกษา Sino Auto Insights ในรัฐมิชิแกน กล่าวว่า “นี่คือผลลัพธ์ของสงครามราคาในตลาดที่ดำเนินมายาวนานเกือบ 4 ปี ซึ่งทำให้บริษัทต่าง ๆ จำเป็นต้องดิ้นรนหาวิธีปิดการขายให้ได้ทุกทาง”

ประเด็นนี้กลายเป็นที่สนใจระดับประเทศหลังจากผู้บริหารของ Great Wall Motor ออกมาวิจารณ์การขาย “รถมือสองระยะทางเป็นศูนย์” ภายในจีนเมื่อเดือนพฤษภาคม และเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน หนังสือพิมพ์ People’s Daily ของรัฐบาลจีนก็ประณามการขายรถเหล่านี้ในประเทศ โดยระบุว่ารถมือสองปลอมเหล่านี้ทำให้ราคาตลาดรถยนต์ตกต่ำ ท่ามกลางสงครามราคาที่ดุเดือด และเรียกร้องให้มีมาตรการควบคุมอย่างเข้มงวด

อย่างไรก็ตาม Reuters พบว่าการส่งออกและการขายรถมือสองปลอมกลับได้รับการสนับสนุนอย่างเปิดเผยจากรัฐบาลท้องถิ่นหลายแห่งในจีน เพื่อตอบสนองเป้าหมายทางเศรษฐกิจที่รัฐบาลกลางกำหนดไว้

จากการตรวจสอบเอกสารนโยบายและรายงานของสื่อรัฐ Reuters พบว่ามีรัฐบาลท้องถิ่นอย่างน้อย 20 แห่ง รวมถึงมณฑลสำคัญอย่างกวางตุ้งและเสฉวน ที่ประกาศสนับสนุนการส่งออกรถมือสองระยะทางเป็นศูนย์

มาตรการสนับสนุนประกอบด้วย การเพิ่มโควต้าทะเบียนรถสำหรับการส่งออก การเร่งคืนภาษี การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานเพื่อส่งออก และการจัดกิจกรรมจับคู่ธุรกิจเพื่อกระตุ้นการส่งออกรถมือสองปลอม

แนวทางสนับสนุนของรัฐบาลท้องถิ่นนี้อาจดูขัดแย้งกับหลักเศรษฐกิจทั่วไป แต่สำหรับระบบเศรษฐกิจแบบวางแผนรวมศูนย์ของจีน การเร่งตัวเลขยอดขายและการจ้างงานช่วยเพิ่มโอกาสในการเลื่อนตำแหน่งหรือได้รับงบประมาณเพิ่มเติม ขณะที่หากไม่บรรลุเป้าหมาย อาจถูกลงโทษทางวินัยหรือถูกลดตำแหน่ง

นอกจากนี้การซื้อขายรถมือสองปลอมนี้ยังช่วยปั่นตัวเลข GDP ให้สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว เพราะนับทั้งมูลค่าการซื้อและการขายของรถคันเดียว ส่งผลให้รัฐบาลท้องถิ่นพยายามดึงดูดบริษัทเหล่านี้มาตั้งกิจการในพื้นที่ตนเอง

ปัญหานี้สะท้อนว่า อุตสาหกรรมรถยนต์จีน ซึ่งใหญ่ที่สุดในโลก กำลังผลิตรถเกินความต้องการภายในประเทศ นำไปสู่สงครามราคาที่ต่อเนื่องและข้อกล่าวหาการ “ทุ่มตลาด” รถยนต์จีนในต่างประเทศ

ชุ่ย ตงซู เลขาธิการสมาคมรถยนต์นั่งส่วนบุคคลของจีน แสดงความเห็นสนับสนุนแนวทางนี้ระหว่างการเสวนาออนไลน์เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา โดยกล่าวว่าเป็นอีกหนึ่งช่องทางที่ช่วยให้ผู้ผลิตรถยนต์จีนเข้าถึงตลาดต่างประเทศบางแห่งที่เผชิญกำแพงทางการค้า พร้อมเสริมว่ายังช่วยตอบสนองความต้องการของลูกค้าในประเทศที่แบรนด์จีนยังไม่ได้ตั้งหลัก

รัฐบาลท้องถิ่นของจีนมีมาตรการหลากหลาย ตั้งแต่ลดเอกสารขั้นตอนสนับสนุนโควต้าทะเบียนรถ ไปจนถึงจัดตั้งโกดังเก็บรถมือสองปลอมใกล้พรมแดนทางบกและทางทะเล

ตัวอย่างเช่น ในเดือนกุมภาพันธ์ 25667 เมืองเซินเจิ้นประกาศเป้าหมายส่งออกรถยนต์ทุกประเภท 400,000 คันต่อปี โดยมีรถมือสองปลอมรวมอยู่ด้วย เมืองกว่างโจวประกาศจัดสรรโควต้าทะเบียนรถเพิ่มเติมเพื่อส่งออกรถยนต์น้ำมันที่ถูกปิดกั้นในตลาดภายในเนื่องจากปัญหาจราจรและมลพิษ

เมืองซินหมี่ มณฑลเหอหนาน ให้การสนับสนุนบริษัทโลจิสติกส์ท้องถิ่นส่งออกรถมือสองปลอมเพื่อกระตุ้นยอดขายในประเทศ

มณฑลเสฉวนประกาศในเดือนตุลาคมว่า สนับสนุนการสร้างระบบนิเวศออนไลน์เพื่อส่งออกรถยนต์ใหม่พลังงาน (NEV) ที่ถูกแอบขายเป็นรถมือสองผ่านแพลตฟอร์มอย่าง Alibaba International ที่มีผู้ขายจากเสฉวนกว่า 100 ราย

แนวทางนี้เริ่มตั้งแต่ปี 2562 หลังจากที่จีนเปิดทางให้ส่งออกรถมือสองได้อย่างถูกกฎหมาย ปัจจุบันมีผู้ค้าเข้าร่วมระบบนี้นับพันราย โดยข้อมูลปี 2567 พบว่าจากรถยนต์โดยสารและพาณิชย์มือสองที่จีนส่งออก 436,000 คัน ราว 90% เป็นรถมือสองระยะทางเป็นศูนย์

ปี 2566 จีนแซงญี่ปุ่นขึ้นเป็นผู้ส่งออกรถยนต์รายใหญ่ที่สุดของโลก ส่งออกทั้งหมด 6.41 ล้านคัน โดยราว 6% คาดว่าเป็นรถมือสองปลอม

ตัวแทนจำหน่ายและผู้เชี่ยวชาญระบุว่ารถยนต์เหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นรถน้ำมันที่ความต้องการภายในจีนลดลง แต่รถยนต์ไฟฟ้าก็มีสัดส่วนไม่น้อยเนื่องจากได้รับเงินอุดหนุนจากรัฐ

บริษัท Huanyu Auto ในฉงชิ่ง ขยายธุรกิจสู่ตลาดรถมือสองปลอมตั้งแต่ปี 2565 โดยกำไรจากการขายรถยนต์ไฟฟ้า 1 คันในเอเชียกลางสูงถึง 10,000 หยวน หรือราว 1,400 ดอลลาร์

กระแสวิจารณ์เริ่มทวีความรุนแรงขึ้น เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน ประธานบริษัท Changan เรียกร้องให้ปราบปรามการส่งออกรถมือสองปลอม เพราะอาจทำลายภาพลักษณ์แบรนด์จีนในต่างประเทศ

ซิง เล่ย ผู้ก่อตั้งบริษัทที่ปรึกษา AutoXing ในสหรัฐ กล่าวว่าพฤติกรรมนี้อาจทำให้นักลงทุนต่างชาติตั้งข้อสงสัยต่อยอดขายของผู้ผลิตรถยนต์จีน เพราะไม่มีใครรู้ว่ายอดขายจริงมีเท่าไหร่ และที่ปั่นตัวเลขมีมากแค่ไหน

ประเด็น “ทุ่มตลาด” กลับมาเป็นที่กังวลอีกครั้ง โดยเฉพาะในช่วงที่จีนพยายามหาตลาดใหม่หลังสหรัฐตั้งกำแพงภาษีที่สูงลิ่ว หลายประเทศเริ่มออกมาตรการตอบโต้

รัสเซีย ออกกฎห้ามนำเข้ารถมือสองปลอมจากแบรนด์ที่มีตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศ เช่น Chery, Changan และ Geely ขณะที่จอร์แดนและอีกหลายประเทศเริ่มเข้มงวดการนิยาม “รถมือสอง”

อ้างอิง : reuters.com